2020 bir çok sektör için tarihin yeniden yazıldığı bir yıl oldu. Bu şekilde hazırlanacak bir listenin ilk sıralarında da havayolu taşımacılığı geliyor. Sektörün aldığı yara o kadar büyük ki seyahat veri ölçümü ve analizi şirketi olan Cirium’um verilerine göre yaklaşık 20 yılda ulaşılan yolcu trafiği 1 senede eridi ve trafik 1999 seviyesine geriledi. Aynı analize göre havayolu trafiğinde bir ölçü olan Revenue Passenger Kilometers (RPK – gelir yaratan yolcuların seyahat ettiği km büyüklüğü) bazında 2019’da 8.7 trio RPK gerçekleşmesine rağmen 2020’de sadece 2.9 trio RPK gerçekleşmiş. Sadece bu bile havayolu trafiğinde ve şirketlerin gelirlerindeki daralmayı görmeye yeter. Benzer şekilde 2019’da 1 Ocak – 31 Aralık arasında 33.2 mio uçuştan 2020’de aynı aralık için 16.8 mio uçuşa gerileme olmuş. Cirium’un daha önce yaptığı data analizine göre Kasım ayına kadar 2020 yılında 43 ticari havayolu şirketi ya tamamen faaliyetlerini sonlandırmış ya da askıya almış.
Aşağıdaki grafiklerde 4 büyük Amerikalı havayolu şirketinin fiyat grafiğine karşılık net borç ve VAFÖK değişimlerini göreceksiniz. Hepsinde VAFÖK azalırken Southwest Airlines hariç borçluluk da artmış. Dolayısıyla aslında bu şirketlerin durumu harika sayılmaz. Ancak devlet desteği pastasından çok büyük pay almaları nedeniyle şimdilik idare edebiliyorlar, yine de 2021 içinde olası bir şirket birleşmesi dünyanın sonu olmayacaktır. Henüz böyle bir durum yok ama American Airlines bu tür bir olasılıkta en başta gelecektir.
Diğer yandan Covid aşısının bulunmasına dair ilk haberlerle havayolu şirketlerinde dikkate değer fiyat artışları görmüştük. Son haftalarda ise aşının etkin bir şekilde dağıtılması ve uygulanmaya başlaması bu sektör için iyi haber. Daha önce de bahsettiğimiz üzere artık iş, havayolu trafiğindeki artışa kaldı. Noel ve yeni yıl öncesinde ABD’de insanların her şeye rağmen hava yolu ile ulaşımı tercih etmeleri üzerine Aralık ayında Covid-19’un başlangıcından bu yana en yüksek yolcu trafiği gerçekleşmişti. Statista’dan aldığımız aşağıdaki grafikte 2019 ve 2020’de tarihlere göre yolcu trafiği görülüyor. Geçen seneye göre ancak yarı hacme ulaşan trafiğe rağmen koyu mavi histogramdaki artış eğilimi mevcut şartlarda insanların tercihlerindeki eğilimi gösteriyor. Büyük ihtimalle bu veriler güncellendiği zaman uçakla seyahat eden insanların sayısının arttığını göreceğiz.
Bu dörtlüye tek tek baktığımızda Kasım – Aralık aylarında yaşanan rallide American Airlines’ın daha öncesinde geride kalmasından dolayı son bacakta hızlı gittiğini görüyoruz. Bunun doğal sonucu olarak destek kabul edeceğimiz hareketli ortalaması aşağıda kaldı. Sonuçta United, Delta ve Southwest 50 günlük hareketli ortalamalarına gelirken AAL şimdilik yukarıda kaldı. S&P 500 havayolu endeksinin aşağıdaki grafiği bu konuda bize nerede olduğumuzu genel içerik olarak gösteriyor. Teknik açıdan bizim yaklaşımımız havayolu endeksinin 50 ve 100 günlük hareketli ortalamaların arasında kalan 216 – 199 arasındaki bölgeye kadar gerilemeye devam edebileceği ve bu aralıktan alıcı bulacağı yönündedir. Bu da bize %10 marjına kadar havayolu şirketlerinde satış olabileceğini düşündürüyor.
Bu beklentiye dayanarak hisseler düştüğünde almak için bekleyen portföylerin hisseyi almak istediği fiyattaki uygulama seviyelerinden (strike) almak istedikleri hisse miktarına denk gelecek kadar put opsiyonu satmaları paranın zaman değerini kullanmak açısından tercih edilebilecek bir yöntem olabilir. Ancak opsiyon satmak kendi riskleriyle birlikte geleceğinden dolayı bu tür işlemleri yaparken bilinçli olmak gerektiğini tekrar hatırlatmak isteriz.
Özgür Hatipoğlu
Araştırma
Araştırma Müdür - Stratejist
YASAL UYARI: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu rapor ve yorumlardaki yazılar, bilgiler ve grafikler, ulaşılabilen ilk kaynaklardan iyi niyetle ve doğruluğu, geçerliliği, etkinliği velhasıl her ne şekil, suret ve nam altında olursa olsun herhangi bir karara dayanak oluşturması hususunda herhangi bir teminat, garanti oluşturmadan, yalnızca bilgi edinilmesi amacıyla derlenmiştir. İş bu raporlardaki yorumlardan; eksik bilgi ve/veya güncellenme gibi konularda ortaya çıkabilecek zararlardan Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş. ve çalışanları sorumlu değildir. Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş her an, hiçbir şekil ve surette ön ihbara ve/veya ihtara gerek kalmaksızın söz konusu bilgileri, tavsiyeleri değiştirebilir ve/veya ortadan kaldırabilir. Genel anlamda bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olan iş bu rapor ve yorumlar, kapsamı bilgiler, tavsiyeler hiçbir şekil ve surette Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş 'nin herhangi bir taahhüdünü tazammum etmediğinden, bu bilgilere istinaden her türlü özel ve/veya tüzel kişiler tarafından alınacak kararlar, varılacak sonuçlar, gerçekleştirilecek işlemler ve oluşabilecek her türlü riskler bizatihi bu kişilere ait ve raci olacaktır. Hiçbir şekil ve surette ve her ne nam altında olursa olsun, her türlü gerçek ve/veya tüzel kişinin, gerek doğrudan gerek dolayısı ile ve bu sebeplerle uğrayabileceği her türlü doğrudan ve/veya dolayısıyla oluşacak maddi ve manevi zarar, kar mahrumiyeti, velhasıl her ne nam altında olursa olsun uğrayabileceği zararlardan hiçbir şekil ve surette Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş. ve çalışanları sorumlu tutulamayacak ve hiçbir şekil ve surette her ne nam altında olursa olsun Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş. çalışanlarından talepte bulunulmayacaktır.
Kullanmakta olduğunuz tarayıcının otomatik çeviri, kelime filtreleme özellikleri veya metin eşleştirme yapan 3.parti yazılımlar vb. metin farklılıkları sağlayacak otomatik ayarlar sebebiyle bu sayfada yer alan metinde anlam bütünlüğünü bozabilecek ifadeler bulunabilir. Böyle bir durum ile karşılaştığınızda musteri.hizmetleri@akyatirim.com.tr adresine e-posta iletebilirsiniz.