ÇALIŞANLAR NEDEN DAHA FAZLA KAZAN(A)MIYORLAR?

23.06.2015 05:07

Komünist Manifesto’dan bir bölüm okumayacağım. ABD’de fiyatlar genel düzeyinin artması için elzem olduğu düşünülen maaşlar neden daha sert şekilde artmıyor konusuna küçük bir giriş yapmak maksadındayım.

 

Enflasyonun artması için mutlaka maaşların artması gerekmiyor ancak ücretlerde bir artışın enflasyona yardımcı olacağı muhakkak. Bu yüzden akademik girdi / çıktı setleri arasında boğulmaya gerek yok. Maaşlar artarsa insanlar istemeseler de bunun bir miktarını harcamaya yönelirler ve bu da günün sonunda fiyat artışları için oldukça önemli bir bileşen olur.

 

Maaşların neden artmadığı konusunda birkaç görüş var; hepsi de Fed’den. Olduğu gibi paylaşıyorum.

 

• Emek piyasası yeteri kadar iyileşmedi ve 2007 şartlarına dönemedi – Chicago Fed / https://www.chicagofed.org/publications/chicago-fed-letter/2014/october-327
• Üretkenlikteki düşüş ve gelir dağılımının çalışanlar aleyhine bozulması – Celeveland Fed (link çalışmadığı için veremiyorum)
• İşsizlik, maaş artışı yaratacak kadar düşmedi (ilk maddeye yakın ancak farklı bir görüş) – Dallas Fed / http://www.dallasfed.org/assets/documents/research/papers/2014/wp1409.pdf

 

Maaşların, emek piyasasının genel görünümünü yansıtmak için en iyi gösterge olmayabileceği yönünde de güçlü çalışmalar olduğunu belirtmeliyim ancak bu artık poker oyununa dönmüş durumda. İşsizlik daha fazla düşerse ücretler artabilir, ücretler artarsa Fed enflasyon beklentisinin kuvvetlenmesi ile faizleri artırabilir. Masanın etrafındakilerden hangisi önce göz kırparsa aksiyon başlayacak.

 

Aslına bakılırsa ECI ve en son NFP detaylarında ücretlerde canlanma görüyoruz ancak bu canlanma henüz %2’lik enflayson hedefinin yakalanmasını sağlayacak kadar güçlü değil. Diğer yandan, işsizlikteki düşüş sürerse sonbaharda piyasanın daha da emin olabileceği bir manzara olabilir. Bu da mümkünse bir faiz artışı demek.

 

Diğer yandan, yukarıdaki 3 maddenin de oldukça güçlü argümanlar olduğunu düşünüyorum. Hem ekonomi eskisi gibi kaliteli iş üretemiyor hem de verimlilik düşüyor. Ayrıca gelir değılındaki eşitsizlik de 1930’lar mertebesinde bozuk. Tüm bunlar da Fed’in faiz artışı zamanlaması ile değil faizlerin gideceği yer ile ilgileniniz vurgusu ile uyumlu. Mesele, faizlerin eskisinden düşük seviyede kalacak olması değil. Bu düşük seviyeye dahi gelişen ülkelerin ya da dünyanın hazır olup olmadığı. Bu, dolar önermeye devam etme sebeplerimden biri.

Gökhan Şen
International Markets Research
Vice President

YASAL UYARI: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu rapor ve yorumlardaki yazılar, bilgiler ve grafikler, ulaşılabilen ilk kaynaklardan iyi niyetle ve doğruluğu, geçerliliği, etkinliği velhasıl her ne şekil, suret ve nam altında olursa olsun herhangi bir karara dayanak oluşturması hususunda herhangi bir teminat, garanti oluşturmadan, yalnızca bilgi edinilmesi amacıyla derlenmiştir. İş bu raporlardaki yorumlardan; eksik bilgi ve/veya güncellenme gibi konularda ortaya çıkabilecek zararlardan Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş. ve çalışanları sorumlu değildir. Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş her an, hiçbir şekil ve surette ön ihbara ve/veya ihtara gerek kalmaksızın söz konusu bilgileri, tavsiyeleri değiştirebilir ve/veya ortadan kaldırabilir. Genel anlamda bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olan iş bu rapor ve yorumlar, kapsamı bilgiler, tavsiyeler hiçbir şekil ve surette Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş 'nin herhangi bir taahhüdünü tazammum etmediğinden, bu bilgilere istinaden her türlü özel ve/veya tüzel kişiler tarafından alınacak kararlar, varılacak sonuçlar, gerçekleştirilecek işlemler ve oluşabilecek her türlü riskler bizatihi bu kişilere ait ve raci olacaktır. Hiçbir şekil ve surette ve her ne nam altında olursa olsun, her türlü gerçek ve/veya tüzel kişinin, gerek doğrudan gerek dolayısı ile ve bu sebeplerle uğrayabileceği her türlü doğrudan ve/veya dolayısıyla oluşacak maddi ve manevi zarar, kar mahrumiyeti, velhasıl her ne nam altında olursa olsun uğrayabileceği zararlardan hiçbir şekil ve surette Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş. ve çalışanları sorumlu tutulamayacak ve hiçbir şekil ve surette her ne nam altında olursa olsun Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş. çalışanlarından talepte bulunulmayacaktır.

Kullanmakta olduğunuz tarayıcının otomatik çeviri, kelime filtreleme özellikleri veya metin eşleştirme yapan 3.parti yazılımlar vb. metin farklılıkları sağlayacak otomatik ayarlar sebebiyle bu sayfada yer alan metinde anlam bütünlüğünü bozabilecek ifadeler bulunabilir. Böyle bir durum ile karşılaştığınızda musteri.hizmetleri@akyatirim.com.tr adresine e-posta iletebilirsiniz.