GÖLGE BANKACILIK ve ''KUTSAL PAZARYERİ''

04.03.2014 05:37

 

Bilgi akışının yoğun, çeşitli ve bölünmüş olmasından dolayı çoğumuz çok konuda yanılıyoruz. Kimimiz sürekli yanılıyor, kimi bazen, kimi yanılmadığını düşünerek yanılıyor vs.

Son mesele de gölge bankacılık konusunda. Birçok yorumda vs. gölge bankacılığın zararlarında bahsediliyor. Kredi riskinin şiştiğinden söz ediliyor. Bu kez de gelen sorular ya da yapılan yorumlar trilyon dolarlara varıyor. Özellikle de konu Çin olunca. Bence, önce doğru bir sınıflandırma yapmak gerekiyor.

10. yüzyılda Kutsal Pazaryerinin İyiliksever Bilgeliği adlı ansiklopedinin yazarı bitkileri ve hayvanları şöyle sınıflandırıyor: a/ eğitilmiş olanlar, b/ imparatora ait olanlar, c/mumyalanmış olanlar, d/ uzaktan sineğe benzeyenler, e/mumyalanmış olanlar, f/denizkızları, g/düş ürünü olanlar, h/sokak köpekleri, i/ çok fazla sayıda olanlar, j/ diğerleri...

Tabii ki bu özende hazırlanınca bazı sorunlar ortaya çıkabilir. Aslında temelde, banka olmayan kurumların bankaymış gibi davranması olarak tanımlamak mümkün. Durum böyle olunca Çin’de* büyük bir problem var gibi duruyor. Keza 7 trilyon dolardan büyük bir piyasadan söz edenler var. Oysa durum biraz daha farklı.

Evet, Çin’de şişmeye devam eden bir kredi büyümesi var ve bunun bir kısmı gölgelerin gücü adına fonlanıyor ya da buraya plase ediliyor ancak sadece bu bakışla bir sonuca varacaksak dünyanın riskinin daha büyük olduğunu da unutmamak gerekiyor. Keza dünyada tahmini (BIS tahmini) gölge bankacılık büyüklüğü 70 trilyon doların da üzerinde. Üstelik sisteme oranla en büyük gölge sistem de ABD’de.

Gölge bankalar, kimi zaman kredi veriyor. Bunu topladıkları paralarla, öz sermayeyle ya da menkul kıymetleştirme yoluyla borçlanarak yapıyorlar. Ardından da kredi veriyorlar ya da daha uzun vadeli yatırımlara yönelerek kısa vadeli fonlama maliyetlerinin üzerinde getiri sağlamaya çalışıyorlar. Bir nevi vade uyumlandırması. Tek sorun bunu yaparken çok az denetleniyor olmaları. Bunun sıkıntılarını 2007 krizinde yaşamıştık. Mortgage dayanaklı ürünler kalitesiz çıkınca global bir ‘sermayenin yeniden değerlenmesi’ sürecine girmiştik. Hala da oradayız.

Gölge sektör önemli bir istikrarsızlık potansiyeli taşıyor. Ne var ki, İngiltere Başbakanı Cameron örneğin bu kurumların ekonomiye olan katkılarından bahsediyor. Gerçekten de Avrupa’da ve İngiltere’de artan oranlarda bir büyüme ve krediye ulaşamayanla ulaşma aktivitesi görülüyor. Diğer yanda ise bahsettiğim riskler var. Sonuç olarak, her gölge banka aynı değil. Bu yüzden de karıştırmamakta ve büyük sayılar kullananlara karşı en azından bu minvalde bir donanımda olmakta fayda var.

 

*Çin hikayesine dönüp tekrar bakmak isteyenler için bu yazı bir giriş niteliğinde olabilir http://www.tradeall.com/temel-analiz.aspx?id=359 .

 

 

 

 

Gökhan Şen
International Markets Research
Vice President
 

YASAL UYARI: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu rapor ve yorumlardaki yazılar, bilgiler ve grafikler, ulaşılabilen ilk kaynaklardan iyi niyetle ve doğruluğu, geçerliliği, etkinliği velhasıl her ne şekil, suret ve nam altında olursa olsun herhangi bir karara dayanak oluşturması hususunda herhangi bir teminat, garanti oluşturmadan, yalnızca bilgi edinilmesi amacıyla derlenmiştir. İş bu raporlardaki yorumlardan; eksik bilgi ve/veya güncellenme gibi konularda ortaya çıkabilecek zararlardan Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş. ve çalışanları sorumlu değildir. Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş her an, hiçbir şekil ve surette ön ihbara ve/veya ihtara gerek kalmaksızın söz konusu bilgileri, tavsiyeleri değiştirebilir ve/veya ortadan kaldırabilir. Genel anlamda bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olan iş bu rapor ve yorumlar, kapsamı bilgiler, tavsiyeler hiçbir şekil ve surette Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş 'nin herhangi bir taahhüdünü tazammum etmediğinden, bu bilgilere istinaden her türlü özel ve/veya tüzel kişiler tarafından alınacak kararlar, varılacak sonuçlar, gerçekleştirilecek işlemler ve oluşabilecek her türlü riskler bizatihi bu kişilere ait ve raci olacaktır. Hiçbir şekil ve surette ve her ne nam altında olursa olsun, her türlü gerçek ve/veya tüzel kişinin, gerek doğrudan gerek dolayısı ile ve bu sebeplerle uğrayabileceği her türlü doğrudan ve/veya dolayısıyla oluşacak maddi ve manevi zarar, kar mahrumiyeti, velhasıl her ne nam altında olursa olsun uğrayabileceği zararlardan hiçbir şekil ve surette Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş. ve çalışanları sorumlu tutulamayacak ve hiçbir şekil ve surette her ne nam altında olursa olsun Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş. çalışanlarından talepte bulunulmayacaktır.

Kullanmakta olduğunuz tarayıcının otomatik çeviri, kelime filtreleme özellikleri veya metin eşleştirme yapan 3.parti yazılımlar vb. metin farklılıkları sağlayacak otomatik ayarlar sebebiyle bu sayfada yer alan metinde anlam bütünlüğünü bozabilecek ifadeler bulunabilir. Böyle bir durum ile karşılaştığınızda musteri.hizmetleri@akyatirim.com.tr adresine e-posta iletebilirsiniz.