Enerji Bilgi Dairesi (EIA) Kısa Vadeli Enerji Görünüm Raporu

09.09.2021 12:22

Enerji Bilgi Dairesi’nin (EIA) dün yayınladığı Eylül ayı Kısa Vadeli Enerji Görünüm Raporundan kısaca bahsetmek istiyoruz.

 

Rapora göre spot Brent fiyatı Ağustos ayında $71 bölgesinde ortalama fiyat bulmuş. Haziran ayına göre biraz aşağıda olmasına rağmen önceki senenin Ağustos ayına göre oldukça yukarıda. Sonuçta 2020’de Covid kısıtlamaları nedeniyle kimse başını evinden çıkaramıyordu o dönemde. Ancak sonrasında mobilizasyonun artmasıyla birlikte stoklardan çekilen ham petrol miktarı artınca stoklar azaldı, talep arttı ve petrol fiyatı yükseldi. Rapora göre 4Ç2021’de Brent fiyatının ortalamasının $71 civarında olması bekleniyor, yani cari fiyat seviyelerinin çok yakınında. Ancak 2022’de OPEC ve NoPEC ülkelerinde ve ABD’de petrol üretiminin artmasıyla birlikte ilk ivmesini zaten kaybetmiş olan petrol talebindeki artışın arza göre yavaş kalacağını bekliyorlar ki bunun da fiyat üzerinde oluşturacağı baskı nedeniyle gelecek senenin ortalama Brent fiyatının $66 civarında oluşmasını bekliyorlar.

 

Ayrıca buna ek olarak üretime dair bir çok sayısal büyüklük verdikleri raporda Meksika Körfezi’ni etkisi altına alan Ida Kasırgası’nın etkilerinin geçmesiyle bu bölgede üretim kapasitesinin de geri gelmesiyle Eylül ayında petrol üretiminin artması ve fiyatlar üzerinde baskı oluşturması bekleniyor.

 

Rapora ilgi çekici bir grafik eklemişler; bizim de 10Y tahvillerin etkisini tartışmak için sıkça kullandığımız bakır/altın rasyosunu Brent petrol ile karşılaştırmışlar ve arada “daha önce neden fark etmedik?” diye kendimize sormamıza neden olan bir uyumu göstermişler. Aşağıda da göreceğiniz bu grafiğe göre rasyonun bakır lehine gittiği dönemlerde petrol yükselmiş, altın lehine gittiği dönemlerde ise petrol düşmüş. Aslında sebebi son derece basit ve mantık temelleri üzerine oturuyor.

 

 

Normal şartlarda bakır fiyatı üretimin arttığı, büyümenin belirginleştiği dönemlerde talep artışı nedeniyle yükselir ve bu dönemlerde (en azından başlangıçta) para daha çok hammaddeye kayar ve kıymetli madenlerden uzaklaşır. Bu da rasyonun yükselmesine yol açar. Aynı şekilde sanayileşmenin bir başka temel ihtiyacı enerji olacağından ve bunun en büyük kaynaklarından birisi petrol olacağından dolayı petrol talebi artar ve fiyat yükselir.

 

Büyümenin daha yavaş olduğu, enflasyonun daha belirginleştiği dönemler ise altının daha çok tercih edildiği, sonuçta enerji ihtiyacının da daha az olduğu dönemlerdir. Bu nedenle de para sanayi ile ilgili kalemlerden çıkar, enflasyon veya belirsizliğe, risklere karşı hedge için tercih edilen enstrümanların başında gelen kıymetli madenlere yönelir.

 

Mayıs ayından bu yana rasyo zayıflık gösterirken petrol fiyatı yükselmişti. Bu grafiği gözden kaçırmış olsak da petroldeki bu yükselişin biraz suni bir fiyatlamanın sonucu olduğunu, temellerin ötesine geçtiğini daha önce birkaç kez söz konusu etmiştik. Şimdilerde ise petrol fiyatında Ağustos sonunda gördüğümüz gerileme bir miktar bu yapay fiyatlamayı normalleştirmiş, petrolün rasyodan ayrışmasını biraz daha azaltmıştı. Gelinen noktada ise her iki değişkenin de 2 haftadır yatayda kaldığını ve şimdilik bir yön ifade etmediğini görüyoruz. Aslında bu konuda da bazı yaklaşımlarımız var ama henüz bunları konuşmak için biraz erken. Daha sonra değinmek üzere 10Y tahvilleri de ekleyeceğimiz bu grafiği kenara alıyoruz.

 

 

Raporda bir çok enerji kalemine değiniliyor. Doğal gaz da bunlardan bir tanesi. Geçtiğimiz yaz aylarında ABD’de hava sıcaklıklarının mevsim normalleri üzerinde gerçekleşmesi (ki bu CDD kavramı ile ifade ediliyor) normalin üzerinde gaz talebine neden oldu. Hatta daha öncesinde 2020 – 21 kış döneminde aşırı soğuk günlerin fazla olması da stoklardan fazlaca gaz çekilmesine neden olmuştu. Hatırlanırsa o zamanlarda Texas’taki hava koşullarını biz de çalışmalarımızda içermiş ve enerji fiyatlarına etkisinden söz etmiştik. Son 2 haftadır Ida Kasırgası’nın etkileriyle Meksika Körfezi’ndeki gaz üretimin %90’ından fazlası durdurulmuştu. Hal böyle olunca, önceden azalan stoklara karşılık üretim artamamış ve stoklara pozitif katkı yapılamamıştı. Bu tür durumlar emtiada tam olarak fiyatların yukarı sıçraması için uygun ortamı hazırlar ki zaten Henry Hub doğal gaz kontratlarında da aynısı olmuştu – hala oluyor.

 

Ancak gelecek aylarda Körfez’de üretimin eski seviyelerine çıkması fiyatlardaki sıkışıklığı biraz rahatlatabilir ve bir geri çekilmeye neden olabilir. Daha uzun dönemde ise başka bir dinamik devreye girebilir; doğal gaz bir çok kullanımının yanında elektrik üretiminde de temel enerji kaynağı olarak kullanılıyor. Rapora göre 2020’de üretilen elektriğin %39’i doğal gazdan üretilmiş. 2021’de ise bu oranın %35’e, 2022’de de %34’e gerilemesi bekleniyor. Artması beklenen yenilenebilir enerji kaynaklarından da gelecek elektrik üretiminin daha sonraları doğal gaz talebinde azalmaya neden olabileceği de raporda bahsedilmiş.

 

Diğer yandan, raporda bahsedilmiyor ama bizim düşüncemize göre doğa olaylarının aşırılıkları artık çok daha sert hava koşulları yarattığı için ısınma ve soğuma için doğal gaz ihtiyacı artarak gidecektir. Ayrıca kasırgaların etkisi de daha yıkıcı olabilir ve bu da arz problemlerinin daha derin olmasına ve daha uzun sürede tamir edilebilir hale gelmesine neden olacaktır. Bu nedenle gazda bundan sonrasında daha yüksek fiyatlar görebiliriz.

 

Özgür Hatipoğlu Araştırma Araştırma Müdür - Stratejist Ak Yatırım Genel Müdürlüğü Sabancı Center  4.Levent 34330 İstanbul

YASAL UYARI: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu rapor ve yorumlardaki yazılar, bilgiler ve grafikler, ulaşılabilen ilk kaynaklardan iyi niyetle ve doğruluğu, geçerliliği, etkinliği velhasıl her ne şekil, suret ve nam altında olursa olsun herhangi bir karara dayanak oluşturması hususunda herhangi bir teminat, garanti oluşturmadan, yalnızca bilgi edinilmesi amacıyla derlenmiştir. İş bu raporlardaki yorumlardan; eksik bilgi ve/veya güncellenme gibi konularda ortaya çıkabilecek zararlardan Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş. ve çalışanları sorumlu değildir. Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş her an, hiçbir şekil ve surette ön ihbara ve/veya ihtara gerek kalmaksızın söz konusu bilgileri, tavsiyeleri değiştirebilir ve/veya ortadan kaldırabilir. Genel anlamda bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olan iş bu rapor ve yorumlar, kapsamı bilgiler, tavsiyeler hiçbir şekil ve surette Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş 'nin herhangi bir taahhüdünü tazammum etmediğinden, bu bilgilere istinaden her türlü özel ve/veya tüzel kişiler tarafından alınacak kararlar, varılacak sonuçlar, gerçekleştirilecek işlemler ve oluşabilecek her türlü riskler bizatihi bu kişilere ait ve raci olacaktır. Hiçbir şekil ve surette ve her ne nam altında olursa olsun, her türlü gerçek ve/veya tüzel kişinin, gerek doğrudan gerek dolayısı ile ve bu sebeplerle uğrayabileceği her türlü doğrudan ve/veya dolayısıyla oluşacak maddi ve manevi zarar, kar mahrumiyeti, velhasıl her ne nam altında olursa olsun uğrayabileceği zararlardan hiçbir şekil ve surette Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş. ve çalışanları sorumlu tutulamayacak ve hiçbir şekil ve surette her ne nam altında olursa olsun Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş. çalışanlarından talepte bulunulmayacaktır.

Kullanmakta olduğunuz tarayıcının otomatik çeviri, kelime filtreleme özellikleri veya metin eşleştirme yapan 3.parti yazılımlar vb. metin farklılıkları sağlayacak otomatik ayarlar sebebiyle bu sayfada yer alan metinde anlam bütünlüğünü bozabilecek ifadeler bulunabilir. Böyle bir durum ile karşılaştığınızda musteri.hizmetleri@akyatirim.com.tr adresine e-posta iletebilirsiniz.