Winter is coming

05.09.2022 11:31

Bugün ABD tarafında hisse ve tahvil spot piyasaları kapalı. Avrupa tarafında ise TTF (Avrupa doğalgaz) +20% yükselirken, EURUSD 0.99 desteğinin altında ve Dax vadelisi 3%’e yakın ekside. Risk algısı Cuma günü açıklanan TDİ verisi sonrası (https://tradeall.com/temel-analiz-detay/8793/abd-tdi-verisi--agustos-2022 ) S&P 500’ü olumlu bir havaya geçtikten (Gün içi +1% yükseldikten) sonra, endeksin işlem gününü 1% eksi kapatacak şekilde bozulmasının nedeni ise ne Fed ne de ekonomik veri. Risk algısında bozulmanın ana sebebi Avrupa enerji krizi. G7’nin Rusya ham petrol ve işlenmiş petrol ihracatına dair aldığı “tavan fiyat” kararı (Fiyatlar daha belli değil. Ural tipi Brent’e göre 20% iskontolu işlem görüyor. Piyasada konuşulan 20-25% daha iskontolu bir tavan fiyat uygulaması) ve bu karara Rusya’nın Kuzey Akım 1 hattını süresiz olarak kapatarak (Gün içi Cumartesi tekrar açılacak demesine rağmen G7 kararı sonrası 180 derece ters bir açıklama ile) karşılık vermesi enerji krizini derinleştiriyor.

 

G7 kararı ve Rusya’nın doğalgaz hamlesini “detayları” ile işlediğim yarım saatlik podcast: G7'ye Doğalgaz ile Karşılık

Konu çok uzun, haber akışı yoğun ve analizin kapsamı geniş. Bu yüzden Cuma günü alınan G7 kararı, Rusya’nın karşılığı ve bu karşılık sonrası Almanya’nın attığı adımı anlamanız niçin podcast’i dinlemenizi tavsiye ederim.

 

Öne çıkan noktaları kısaca özetlersek;

• Rusya petrol ihracatına “tavan fiyat” uygulaması G7 tarafından yapılacak. Ham petrol tarafında 5 Aralık ve işlenmiş petrol tarafında 5 Şubat 2023 tarihiden itibaren geçerli olacak. Hangi seviyede tavan fiyat uygulanacağı bu tarihlere yaklaşılırken açıklanacak. Tavan fiyat mekanizmasında asıl kullanılacak nokta “deniz taşımacılığında sigorta sistemi”.
• Rusya günde 8m varil petrol/petrol ürünleri ihracatı yapıyor. Bunun 6m’nu deniz yoluyla. Deniz yolu taşımacılığının da 90% sigortası “Londra üzerinden” yapılıyor.
• İki parti arasında “kaç fiyattan” ticaret yapılacağına (Örneğin; Rusya-Hindistan) karışmak zor. Ancak, sigorta şirketlerini kullanarak “lojistik” tarafına negatif etki mümkün. İki parti arasında yapılan anlaşmaların sigorta yapılmadan operasyonlarını tamamlamak güç. Bu sigortaları başkası yapar mı? Yaparsa onlara G7’den yaptırım uygulanır mı? Oldukça zor sorular…
• Kuzey Akım 1 hattı “süresiz olarak” kapatıldı. G7, Rusya petrol ihracatı tarafında yumuşak karın olarak “sigorta/finansal sistemi” kullanırken Rusya’da Avrupa’yı örümcek ağı gibi saran “doğalgaz hatlarını” kış aylarına başlangıçta “yoğun doğalgaz kullanımı” beklentisi ile kullanarak karşılık veriyor.
• Almanya’nın mevcut doğalgaz stok seviyesi 85%  (Haftalık olarak stok seviyelerini buradan takip edebilirsiniz Link ). Kara Avrupa’da ise 80%. Bu oranlar başta çok yüksek gelebilir ama eğer Rusya vanaları açmazsa azalış hızı da “kış aylarında” çok çok yüksek olacak. Örnek olarak, V12 motorlu bir arabayı “full depoyla” kullanmaya başlayıp “benzin istasyonu” görememek gibi düşünebilirsiniz (Şahsi gerçeklerim: 1.4 motor ve yarım depoJ - Yarım depo da iyi gündeJ).
• Eğer Rusya Avrupa’ya hiç gaz göndermezse Almanya stok seviyelerinin +90%’dan kritik seviyenin altına (40%) düşüşü 2 ay (Hatta bazı haberlerde sıfırlanması 2 - 2.5 ay diye okudum. Kaynak: FT, WSJ ve Bloomberg). Bütün Avrupa içinse bu süre 4 – 4.5 ay. Özetle, doğalgaz sevkiyatında en kritik hat olan Kuzey Akım 1 tekrardan açılmazsa Avrupa’da Q4 içinde büyüme problemleri “sınırlamalar/alınması beklenen enerji kullanımı kararları”  nedenli cepte.
• Almanya Pazar günü €65bn destek paketi açıkladı. Enerji şirketlerinden “ekstra karlar için ekstra vergi alınacak”. Elektrik üretimi doğalgaz bazlı olmayanlar, elektrik fiyatları ile doğalgaz paralel yükseldiği için “haksız kar elde ediyor” yorumunu ben değil Almanya Başbakanı yaptı…

 

Sonuç: Avrupa doğalgaz fiyatları yükselişe devam (Tekrardan €300 üzeri fiyatlar görmemiz büyük olasılık. Bu fiyatların üretilen enerji bazlı Brent petrol karşılığı $550! Typo yok.). EUR üzerinde satış baskısı devam (Dolar; TDİ/Fed beklentisi nedenli Cuma günü yükselmedi. EUR Putin kaynaklı geriledi. Eğer TDİ dolar pozitif olasydı ABD tahvil getirilerinde azalış değil yükseliş görürdük). Hisse endekslerinde satış baskısı devam. Yarın S&P 500 eğer 3.915 altı bir kapanış yaparsa 3.860 – 3.810 destekleri öne çıkacak. Petrol fiyatları haber akışı yoğun olsa da “talep/büyüme bazlı” yükselişlerde satış ve altın fiyatlarında “gerçek resesyon riskleri” nedenli düşüşlerde alım düşüncem devam ediyor. Enerji şirketlerinde mali kararlar nedenli (Windfall tax) ayrışmalar göreceğiz. Savaşın ilk zamanı gibi bütün sektöre alım gelmeyecek. Piyasalarda volatitile her alanda “FX, ham madde, tahvil, endeks/hisse ve kripto” artacak. Winter is coming…

 

• Varlık fiyatlaması yorumlarının para politikaları ve ciro/kar analizlerinden tekrardan “jeopolitik tarafla” daha çok yapılacağı bir dönemdeyiz. Bu hafta AMB faiz kararı var. 50 baz puan veya 75 puan artış olacağından daha önemlisi doğalgaz stoklarındaki değişim ve bunun Q4’de büyümeye etkisi olacak. Powell’da Perşembe konuşacak. Belki bu sefer JH’dan farklı olarak, “100% enflasyon fokus” konuşma yapmaktansa “büyüme bazlı” risklere daha çok değinir.

 

Bugün OPEC+ toplantısından arz azalışı kararı beklemiyorum. Ancak, gelecek toplantılara dair sinyaller bu yönde olabilir. Gene de bu durum “talep yönlü” riskler nedeniyle fiyatlamalarda kalıcı etki yapmaz.

 

Son olarak uluslararası piyasalarda takip ettiğim 24 ana endeks/enstrümanın Ağustos ayından geçen hafta Cuma kapanışına kadar olan performanslarını aşağıda paylaşıyorum.

 

 

 

 

 

Uraz Çay Araştırma Müdür Ak Yatırım Genel Müdürlüğü Sabancı Center 4.Levent 34330 Istanbul YASAL UYARI: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu rapor ve yorumlardaki yazılar, bilgiler ve grafikler, ulaşılabilen ilk kaynaklardan iyi niyetle ve doğruluğu, geçerliliği, etkinliği velhasıl her ne şekil, suret ve nam altında olursa olsun herhangi bir karara dayanak oluşturması hususunda herhangi bir teminat, garanti oluşturmadan, yalnızca bilgi edinilmesi amacıyla derlenmiştir. İş bu raporlardaki yorumlardan; eksik bilgi ve/veya güncellenme gibi konularda ortaya çıkabilecek zararlardan Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş. ve çalışanları sorumlu değildir. Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş her an, hiçbir şekil ve surette ön ihbara ve/veya ihtara gerek kalmaksızın söz konusu bilgileri, tavsiyeleri değiştirebilir ve/veya ortadan kaldırabilir. Genel anlamda bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olan iş bu rapor ve yorumlar, kapsamı bilgiler, tavsiyeler hiçbir şekil ve surette Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş 'nin herhangi bir taahhüdünü tazammum etmediğinden, bu bilgilere istinaden her türlü özel ve/veya tüzel kişiler tarafından alınacak kararlar, varılacak sonuçlar, gerçekleştirilecek işlemler ve oluşabilecek her türlü riskler bizatihi bu kişilere ait ve raci olacaktır. Hiçbir şekil ve surette ve her ne nam altında olursa olsun, her türlü gerçek ve/veya tüzel kişinin, gerek doğrudan gerek dolayısı ile ve bu sebeplerle uğrayabileceği her türlü doğrudan ve/veya dolayısıyla oluşacak maddi ve manevi zarar, kar mahrumiyeti, velhasıl her ne nam altında olursa olsun uğrayabileceği zararlardan hiçbir şekil ve surette Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş. ve çalışanları sorumlu tutulamayacak ve hiçbir şekil ve surette her ne nam altında olursa olsun Akbank T.A.Ş., Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş., Ak Portföy Yönetimi A.Ş. çalışanlarından talepte bulunulmayacaktır. Kullanmakta olduğunuz tarayıcının otomatik çeviri, kelime filtreleme özellikleri veya metin eşleştirme yapan 3.parti yazılımlar vb. metin farklılıkları sağlayacak otomatik ayarlar sebebiyle bu sayfada yer alan metinde anlam bütünlüğünü bozabilecek ifadeler bulunabilir. Böyle bir durum ile karşılaştığınızda musteri.hizmetleri@akyatirim.com.tr adresine e-posta iletebilirsiniz.